Stel je voor, dat je moeder je vertelt, dat al haar lijden, haar chronische pijn, haar fysieke en mentale toestand - jouw schuld is. Dat ze je vanaf je eerste levensjaar zag als een parasiet, een kwaadaardige gnoom die haar leegzoog.
Stel je voor, dat je dag in, dag uit, week na week wordt beschuldigd van ondankbaarheid, wreedheid, egoïsme. Dat je nooit iets voor haar hebt gedaan. Nooit genoeg. Nooit op de juiste manier, op het juiste moment, met de juiste intentie. Dat je een slechte dochter bent, een slecht mens, een slechte psycholoog, een slechte moeder.
Zelfs als dit allemaal waar zou zijn...
Maar dat is het niet.
Ik zie een dochter die haar moeder grenzeloos loyaal was. Die zich volledig aanpaste, nooit lastig wilde zijn, haar moeder op een voetstuk plaatste. Die altijd probeerde te geven wat ze kon, haar best deed om te plezieren, maar telkens tekortschoot. Een dochter die de ene dag wordt opgehemeld en de volgende volledig afgebroken. Een dochter die al jaren wordt overspoeld met verwijten, kritiek en onrealistische verwachtingen.
En toch bleef proberen...
Tot ze niet meer kon.
Want er is een grens. Zelfs voor een dochter.
Ik ben zelf moeder. En ik kan me niet voorstellen dat ik ooit mijn kind zo zou behandelen. Hoeveel pijn ik ook zou hebben, hoe zwaar het leven ook zou voelen. Ik zou hem nooit belasten met schuld en verantwoordelijkheid die niet van hem zijn.
Elke dag opnieuw kies ik ervoor om het anders te doen. Om mijn zoon te laten voelen dat hij geliefd is, precies zoals hij is. Dat hij geen liefde hoeft te verdienen, dat hij zich niet aan hoeft te passen om geaccepteerd te worden. Ik leer hem, dat zijn gevoelens er mogen zijn, dat hij grenzen mag hebben, dat hij altijd het recht heeft om zijn waarheid te spreken. Dat hij nooit verantwoordelijk is voor mijn pijn, mijn emoties of mijn geluk.
Sinds mijn elfde ben ik me bewust van de giftige patronen in mijn familie. En al die tijd weet ik: dit stopt bij mij. Ik besloot toen al dat ik de patroonbreker zou zijn. Dat ik dit niet zou doorgeven. Mijn zoon zal niet opgroeien met de last van mijn onverwerkte wonden of mijn onvervulde behoeften. Dat is namelijk mijn taak, mijn verantwoordelijkheid. Ik ruim mijn eigen rotzooi op.
En ja, ik zal fouten maken. Maar ik heb mezelf beloofd, dat als mijn zoon ooit naar me toe komt en zegt, dat hij ergens onder geleden heeft, ik zal luisteren. Ik zal hem serieus nemen. Ik zal mijn excuses aanbieden. Wetende dat ik mijn best heb gedaan en dat ook ik maar een mens ben.
En toch... ondanks bijna dertig jaar aan verwijten, manipulatie, haat, emotionele chantage, beledigingen en wreedheden... Kies ik ervoor om mijn moeder in mijn leven te houden.
Niet omdat het moet. Niet uit plichtsbesef. Maar omdat ik van haar hou. Omdat ik haar niet helemaal alleen achter wil laten. Omdat zij ook een gezonde kant heeft, die er voor mij en mijn gezin is en die liefdevol kan zijn. En omdat ik vanuit mijn eigen waarden wil handelen. Zolang als ik dat kan verdragen.
Want ook ik heb grenzen.
Ik blokkeer haar berichten regelmatig. Niet uit niet uit wrok, niet om haar een lesje te leren, maar om mezelf te beschermen. Om weer op kracht te komen. Het raakt me steeds minder, maar niet helemaal niet.
Mensen die dit hebben meegemaakt, begrijpen hoe diep het snijdt. Hoe het doordringt in alles wat je doet. Hoe je, zelfs als je afstand neemt, toch blijft twijfelen: Heb ik wel genoeg gedaan? Terwijl je diep vanbinnen wéét, dat het in de ogen van de ander nooit genoeg zal zijn.
Ik weet namelijk, dat er voor mijn moeder zijn, zou betekenen, dat ik mezelf volledig zou moeten wegcijferen. En dat ik er zelf, geestelijk en lichamelijk, aan onderdoor zou gaan. En dat weiger ik. Dus kies ik voor mezelf. Wat altijd tegen me gebruikt wordt en als een grammofoonplaat steeds weer afgespeeld wordt: "je bent er nooit voor mij geweest, je hebt nooit wat voor me gedaan, je laat me in de steek".
En ja, op sommige momenten is dat ook zeker zo geweest. Ik kan me voorstellen dat mijn pogingen tot overleving en zelfbehoud op haar overkwam als kilte, onverschilligheid, onmenselijkheid zelfs.
Ik weet dat ik niet de enige ben die hiermee worstelt. Misschien herken jij dit ook. Misschien voel jij je ook verscheurd tussen liefde en zelfbescherming, tussen loyaliteit en grenzen stellen.
Een groot aantal van mijn cliënten heeft hiermee te maken. En keer op keer horen ze:
"Maar het is toch je vader/moeder..."
"Kun je niet gewoon..."
"Wat ondankbaar ben je..."
Mensen die zoiets zeggen, hebben geen idee hoeveel er moet gebeuren voordat een kind eindelijk besluit om afstand te nemen of het contact te verbreken.
Wij, als mensen, als kinderen, zijn biologisch geprogrammeerd om loyaal te zijn aan onze ouders. En vaak wordt dat nog versterkt door opvoeding en culturele overtuigingen: "Familie is alles, je moet alles voor je familie over hebben!"
Probeer daar maar eens van los te breken!
Nee, een veel betere vraag zou zijn: Wat moet een ouder (of familielid) in hemelsnaam gedaan hebben, dat hun kind geen andere keuze ziet dan afstand nemen?
Wat jouw situatie ook is, uit welke cultuur je ook komt, welke familiewaarden je ook hebt meegekregen - Ik wil je graag dit meegeven:
🌱 Jij mag voor jezelf kiezen.
🌱 Jij mag afstand nemen.
🌱 Jij hebt het recht om grenzen te stellen.
🌱 Jij bent niemand iets verschuldigd.
🌱 Jij bent goed zoals je bent.
🌱 Jouw welzijn doet ertoe.
En je bent niet alleen. 💛
Comments